Section
Segment
Markmið Landsvirkjunar er að nýta auðlindirnar á sem bestan hátt og draga úr losun mengandi efna í umhverfið. Landsvirkjun rekur tvær jarðvarmavirkjanir á Norðausturlandi, Kröflustöð og Bjarnarflagsstöð. Einnig stundar fyrirtækið jarðhitarannsóknir vegna fyrirhugaðrar virkjunar á Þeistareykjum, stækkunar Kröflu og nýrra virkjana í Bjarnarflagi og Hágöngum. Árlega eru gerðar mælingar á grunnvatni á þessum svæðum til að vakta áhrif affallsvatns frá stöðvunum og möguleg áhrif vegna jarðhitarannsókna.
Section
Segment
Yfirborðslosun frá jarðvarmavirkjunum
Árið 2014 dældi Landsvirkjun meira en 90% af skiljuvatninu niður í jarðhitageyminn, eða um 4.296.000 tonnum.
Skiljuvatn frá jarðvarmavirkjunum inniheldur þungmálma og næringarefni sem að stærstum hluta eiga uppruna sinn í borholuvökva (jarðhitavökva) en hluti þeirra er tilkominn vegna tæringar á vélbúnaði. Náttúrulegur styrkur þessara efna er breytilegur milli staða og er m.a. háður eldvirkni og efnainnihaldi grunnvatns. Sé styrkur efnanna of mikill getur yfirborðslosun haft áhrif á grunnvatn og lífríki. Til þess að draga úr umhverfisáhrifum vegna losunar skiljuvatns er hægt að dæla vatninu aftur niður í jarðhitageyminn en einnig getur reynst nauðsynlegt að losa hluta þess á yfirborði. Nauðsynlegt er að vakta losun til yfirborðs og fylgjast með mögulegum áhrifum hennar á grunnvatn og lífríki.
Skiljuvatn frá Kröflustöð er að hluta til losað í yfirborðsvatn og að hluta dælt aftur niður í jarðhitageyminn. Markmiðið með niðurdælingunni er að halda uppi þrýstingi í jarðhitageyminum og draga úr umhverfisáhrifum. Skiljuvatn frá Bjarnarflagsstöð er allt losað á yfirborði í Bjarnarflagslón og rennur þaðan niður í grunnvatnið um sprungu vestast í lóninu. Efnasamsetning jarðhitavökvans er mæld árlega í öllum borholum og á nokkrum stöðum í vinnslurásinni.
Markmiðið með niðurdælingu er að halda uppi þrýstingi í jarðhitageyminum og draga úr umhverfisáhrifum.
Á Þeistareykjum er afallsvatn frá borholunum leitt í nálægar tjarnir og þaðan í sprungu eða grunna borholu. Þegar virkjunin kemst í rekstur mun afallssvatnið fara í sérstakar niðurrennslisholur sem ná niður á 250 til 450 metra dýpi.
Engin losun var á árinu frá fyrirhugðum virkjunarsvæðum í Bjarnarflagi og Hágöngum. Nánari upplýsingar um yfirborðslosun frá jarðvarmavirkjunum síðastliðanna fimm ára eru í tölulegu bókhaldi.
Section
Segment
Vöktun grunnvatns
Samkvæmt starfsleyfi er heimild fyrir losun á þétti- og skiljuvatni frá Kröflu- og Bjarnarflagsstöð svo framarlega sem styrkur mengandi efna í grunnvatnsstraumnum, þegar vatnið nær niður í Mývatn, sé undir umhverfismörkum I. Mörkin eru skilgreind í reglugerð um varnir gegn mengun vatns nr. 796/1999.
Frá árinu 1997 hefur árleg vöktun á uppleystum efnum í grunnvatni í lindum við Mývatn og í grunnvatni vestan Námafjalls sýnt að vatn hefur hvorki orðið fyrir áhrifum frá jarðhitavatni frá Bjarnarflagsstöð né Kröflustöð hvað varðar styrk arsens og áls.
Helstu niðurstöður vöktunar á grunnvatni í Mývatnssveit 2014:
- Styrkur arsens var undir umhverfismörkum á vöktunarstöðunum við Langavog og Vogaflóa í Mývatnssveit.
- Styrkur áls var undir norsku umhverfismörkum I á vöktunarstöðunum við Langavog og Vogaflóa í Mývatnssveit. Á Íslandi hafa ekki verið sett mörk um styrk áls og því er stuðst við norsk viðmið.
- Styrkur kvikasilfurs er undir eða við greiningarmörk og vel innan umhverfismarka á öllum vöktunarstöðum.
Árið 2007 hófst vöktun grunnvatns á Þeistareykjum og í Kelduhverfi í þeim tilgangi að safna grunnupplýsingum vegna fyrirhugaðrar jarðhitanýtingar á Þeistareykjum. Með upplýsingunum má greina efnasamsetningu grunnvatnsins við náttúrulegar aðstæður fyrir virkjun. Með áframhaldandi vöktun er hægt að fylgjast með mögulegum áhrifum vegna jarðhitarannsókna á svæðinu og síðar orkuvinnslu. Nánari upplýsingar um umhverfisvöktun má sjá í kaflanum um Þeistareyki.
Helstu niðurstöður vöktunar á grunnvatni á Þeistareykjum og Kelduhverfi 2014:
- Styrkur arsens er á öllum vöktunarstöðunum vel innan við umhverfismörk I á Þeistareykjum og í Kelduhverfi.
- Styrkur áls var undir norsku umhverfismörkum I á vöktunarstöðunum á Þeistareykjum og í Kelduhverfi. Á Íslandi hafa ekki verið sett mörk um styrk áls og því er stuðst við norsk viðmið.
- Styrkur kvikasilfurs er undir eða við greiningarmörk og vel innan umhverfismarka á öllum vöktunarstöðum.
- Jarðhitaáhrifa gætir í sumum sýnatökustöðum grunnvatns á Þeistareykjum, þ.e. kalt grunnvatn á svæðinu inniheldur að einhverju leyti efni sem eiga uppruna sinn í náttúrulegum jarðhita á svæðinu.
Segment
Segment
Grunnvatn við Mývatn
Grunnvatnsrannsóknir við Mývatn sýna að grunnvatn streymir úr öllum áttum til lægðarinnar sem vatnið situr í. Rannsóknirnar sýna jafnframt að streymið er langmest úr suðri og að hluti grunnvatnsins hitnar af völdum jarðhitakerfisins í Námafjalli og blandast jarðhitavatni þaðan og frá Kröflu. Á árinu 2014 var bætt við grunnvatnsmælistöðvum við Mývatn vegna fyrirhugaðrar endurskoðunar á grunnvatnslíkani fyrir svæðið. Með endurskoðuðu líkani fæst betri mynd af rennslisleiðum affallsvatns frá virkjanasvæðunum.
Segment
Staðsetning aflstöðva og sýnatökustaða
Fylgst er með áhrifum affallsvatns frá Kröflu- og Bjarnarflagsstöð
Sýnatökustaðir
Aflstöðvar
Section
Segment
Útgefið efni
Að neðan má sjá lista yfir skýrslur sem komu út á árinu og fjalla meðal annars um yfirborðslosun frá jarðvarmavirkjunum. Með því að smella á heiti skýrslunnar má nálgast rafrænt eintak hennar en einnig eru margar skýrslur Landsvirkjunar aðgengilegar í Gegni. Þær skýrslur sem ekki eru aðgengilegar á rafrænu formi má nálgast á bókasafni Landsvirkjunar.
Segment
